તમે આ જગતમાં મહાન થવા જન્મેલા છો
એ વાત
તમે સતત તમારી જાતને યાદ કરાવજો.
વળી યાદ રાખજો કે
માત્ર સિધ્ધિઓ જ સુખ નથી,
સુખ પણ એક વિરલ સિદ્ધિ જ છે.
તમારા અર્ધજાગ્રત મનમાં છુપાયા છે,
તમારા પ્રતિષ્ઠા, યશ અને ઉપલબ્ધીના રહસ્ય,
એને તમે શાંત ચિત્તે ઓળખજો
અને કુદરતે તમારા અર્ધજાગ્રત મનમાં
સંઘરી રાખેલા અણમોલ ખજાનાને
તમે પ્રાપ્ત કરજો.
જેટલા તમે બહાર દોડો છો...
એનાંથી ક્યાંય વધુ
તમારી પોતાની ભીતર પણ ડૂબકી મારજો,
ત્યાં જ છે તમને જોઈએ છે તે
મેળવી લેવાની ગુરુચાવી.
તમે તમારી લાગણીઓને વેડફી ન નાંખો
સમાજના અને પરિવારના
સંબંધોમાં એને જમા કરાવજો
બેંક જેવા જ હોય છે લાગણીના ખાતા,
તમે એમાં એક ફૂલ મૂકશો તો
આખું વનરાવન મહેંકી ઉઠશે.
તમારો એક સ્નેહાળ શબ્દ
કોઈના દયની લાંબા ગાળાની ડિપોઝીટ બનશે,
તમારો લખેલો પ્રેમાળ પત્ર
કોઈના માટે હશે લાખો ડોલરનો ચેક.
લાગણી તો જેટલી ડિપોઝીટ થાય
એટલી આપણી જિંદગી સમૃદ્ધ,
એકાદ વિશ્વાસઘાતથી લાગણીનું એકાઉન્ટ બંધ થઇ શકે...
એકાદ પાછા ફરેલા ચેક જેવું અસત્ય
તમને ગુનેગાર બનાવી શકે,
એવા સંજોગોથી તમે સાવધ રહેજો
લાગણીનો ઉપાડ ઓછો થાય
અને થાપણ વધુ થાય એમ કરજો.
આગળ જતાં જિંદગીના ડગલે ને પગલે
તમે ડિપોઝીટ કરેલી લાગણીઓ
મૂડીથીયે મોટા વ્યાજ સાથે તમને પાછી મળશે...
મળતી જ રહેશે...
એકાંતનો ટાપુ દુનિયાના નકશામાં નથી હોતો,
એ તમારે જ શોધી કાઢવાનો હોય છે.
દુનિયાના મહાન માણસોએ આ પૃથ્વીને
જે કંઇ શોધ - સંશોધનો ભેટ આપ્યા છે
તેમાંના ઘણાં તો તેઓ
એકાંતના ટાપુ પરથી જ લઇ આવ્યા છે.
તમે એકલા હશો ત્યારે જ તમારી જાતને
અને જગતને સમજી શકશો.
અતિશુદ્ધ એકાંત આપણને આપે છે
નિર્મળ અને નવા વિચારોના પ્રવાહો,
જેમાં તરતી હોય છે સફળતાની સોનેરી - રૂપેરી માછલીઓ,
તમે એને ઓળખી લેજો અને
તમારી પાછળ આવનારી પેઢીઓ માટે
તમે રસ્તાઓ બનાવતા જજો
જેથી જેમ તમારા પૂર્વેના યાત્રીઓના પરિશ્રમને
કારણે તમને થાક ઓછો લાગ્યો
એમ તારા અનુગામીઓને પણ યાત્રા થોડી વધુ સરળ લાગે.
વાવ કે તળાવના પાણી કરતાં
વધુ ચોખ્ખું હોય છે વહેતી નદીનું જળ,
જોજો તમે કોઈ વિચારધારામાં બંધાઈ ન જતાં,
તમારા મનની ખૂલ્લી બારીઓમાં,
સતત ક્રાંતિ કરતા
આ વિશ્વના નવા પવનને તમે આવવા દેજો,
નવી હવાને તમે ઝડપથી આત્મસાત્ કરજો,
નવી દિશાઓ, નવી ક્ષિતિજો અને
નવા સીમાસ્થંભો તમે સ્થાપતા રહેજો
કદાચ નાવીન્યને સ્વીકારતા દુનિયાને વાર લાગશે,
પણ તમો ધીરજ રાખજો,
અભિનંદનના પુષ્પો તમારા પર વરસશે
તમે જે કંઈ કરો તેમાં સહુનો વિચાર કરશો તો
એક દિવસ, સહુ તમારો પણ વિચાર કરતાં થશે,
જો તમે સહુના થઈને રહેશો,
તો સહુ તમને પોતાનાં કરીને રાખશે.
સુંદર હોવું અને સુંદર દેખાવું એમાં તફાવત છે,
સુંદર દેખાવું એટલે સુંદર હોવાનું સ્વમાન જાળવવું.
સારું હોવું અને સારા દેખાવું એમાં ફેર છે.
સારા દેખાવું એટલે સારા હોવાની સહુને ખાતરી કરાવવી.
એ માટે જોઈએ વિશ્વસનીયતા,
વચનબદ્ધતા, સમયપાલન અને નિષ્ઠા.
આ જગત તમને કંઈ માની લે
એ પહેલા તમેં જે છો એના પૂરતાં પુરાવાઓથી
એમના હૈયા છલકાવી દેજો.
તમારામાં રહેલી સંભાવનાના વહાણ પર બેસવાને બદલે
દેખીતી કાગળની હોડી તેઓ જલ્દી સ્વીકારશે,
જે કંઈ તમે પ્રગટ કરો તે જ સત્ય છે
એમ તેઓ માનશે અને એટલે જ
તમારા દરેક વાક્ય, વિચાર અને વર્તનમાં કાળજી રાખજો...
સંસારનો આ આકરો નિયમ છે,
જો તમે શ્રેષ્ઠ થશો તો જ તમારા દ્વારા શ્રેષ્ઠતા વ્યક્ત થશે
અને એટલે જ સુંદર દેખાવાનો આધાર સુંદર હોવામાં છે,
સારા દેખાવાનો આધાર સારા હોવામાં જ છે,
તમે સુંદર છો, તમે સારા છો એ યાદ રાખજો...
તમને કઈ રીતે સમજાવવું કે
સ્થિરતા પણ ધર્મ છે અને અસ્થિરતા પણ ધર્મ છે.
તમારો વિકાસ અને પ્રગતિ અટકી જાય
અને ત્યારે સ્થિર બેસી રહે, તે અધર્મ છે.
તમારા પર કોઈએ મૂકેલા વિશ્વાસને તોડીને
તમે નાસી આવો એ અસ્થિરતા પાપ છે.
પણ પોતાના અને સહુના કલ્યાણ માટે
તમે બધું જતું કરીને સ્થિર રહો તો
તે તમારો આપદ્ ધર્મ છે
ક્યારેક ઉંબરો ઓળંગ્યા પછી
સૂરજ ઊગતો દેખાય છે,
તો કોઈક્વાર હજાર સૂર્યના તેજ કરતાં
ઘરના દીવાનું અજવાળું વધુ મહત્વનું માલમ પડે છે...
ચાલો સમયને ધ્યાનથી મૂલવતા રહીએ...
આ ગુલમહોર અને ગરમાળો.
જેમ જેમ તડકો વધુ પડે છે
તેમ તેમ એ તો વધુ ને વધુ ખીલતા જાય છે.
ઉનાળાનો ધોમ ધખેત્યારે ગુલમહોર અને
ગરમાળાના ફૂલો ખિલખિલ હસશે.
તમને કોઈવાર ભારે સંકટમાં પણ
પ્રસન્ન રહેવાની કળા
એમની પાસેથી શીખવાનો વિચાર આવ્યો છે !!!
ચાલો શીખી લઈએ
એ વિપરીત સંયોગોમાં પ્રસન્નતા વ્યક્ત કરવાની રીત,
એ જ છે પરમતત્વ સાથેની પ્રીત.
કોઈના આંખોના ક્રોધને બુઝાવવા માટે
એક હળવું સ્મિત ઘણી વાર
લાખો ગેલન પાણીનું કામ કરે છે.
એવું નથી કે તમારે બધું શીખવાનું જ છે,
આ જગતે પણ તમારી પાસેથી ઘણું શીખવાનું છે,
કારણ કે તમારામાં પણ છે ઉત્તમ અને બહાદૂર મનુષ્યની
સાહસિકતા, મૌલિકતા અને પ્રામાણીકતા.
એવું બને કે
તમને ગમેં સૂરજમુખી
અને અમને ગમેં ગુલાબ,
તમને ગમેં ભૂમિ હરિયાળી
અને અમને ગમેં આકાશ;
કોઈવાર તમને ગમેં ટી-શર્ટ
અને અમને ગમેં કોટ,
તમને ગમેં મોર
અને અમને ગમેં કોયલ,
આપણી બંદગી ને પસંદગી જુદી જુદી હોઈ શકે છે,
પણ આપણા હદય-આત્મા તો એક જ હોવા જોઈએ
બહારના તફાવતો ક્યારેય તોડી ન શકે
આપણી ભીતરની એકતાને
એ અંત:કરણમાં
જિંદગીની આ સિતાર પર
એકસાથે એક જ રાગ વગાડીએ,
આજ છે આપણી સહુથી મજાની
સ્નેહાળ અને સર્વકાલીન જુગલબંધી.
વિકાસના માર્ગની પહેલી શરત!!!
તમને ખબર છે, લોકો તમારી તાકાતની નહીં,
તમારી ઉદારતાની ઈર્ષા કરે છે...
તમારી સંપત્તિની નહીં
તમે એનો જે રીતે સદુપયોગ કરી જાણો છો
એની અદેખાઈ કરે છે...
ઇતિહાસમાં એવા મહાન રાજાઓ થઇ ગયા
જેઓ એમણે ફરમાવેલી સજાઓથી નહીં
પણ એમણે આપેલી ક્ષમાઓથી ઓળખાય છે.
ઘણી વાર તમારી પાસેની સામાન્ય ક્ષમતા
બીજાની જિંદગીનો આધાર હોય છે.
તમારે માટે રમત વાત,
તે બીજા માટે જીવસટોસટનો જંગ હોઈ શકે...
તારો એક ફોન બીજા માટે લાઈફ લાઈન પણ હોય!!!
એવા સંજોગોમાં તમારું હદય ઉદાર રાખજો
અને જે કરવું જોઈએ તે કરી છૂટજો.
તમે તમારા પગ પર ઊભા હશો તો
તમારા ખભા પર બીજાઓ પણ આધાર લઇ શકશે,
તમો સ્વતંત્ર - મુક્ત અને આદર્શ હશો
તો બીજાને પણ સ્વતંત્રતા ને મુક્તિની રાહ ચીંધી શકશો...
ધનવાન થજો, પણ ધન્મોહી નહીં,
દયાળુ થજો, પણ દયાપાત્ર તો નહિ જ,
લાગણીશીલ થજો, પણ લાગણીહીન કદી નહીં
ઈર્ષાપાત્ર થજો, પણ ઈર્ષાખોર તો કદી નહીં...
પોતાના બચ્ચાને પાંખો આવી જાય પછી,
પંખીઓ રાહ જુએ છે કે
વિરાટ આકાશને એ પોતાનું કરી લે,
ઊંચે ઊંચે ઉડે, મોતી જેવા દાણા ચણે
ને જિંદગીની ઉડાન સલામત રીતે આરંભે,
પણ પંખીના બચ્ચાંને આકાશથી વધારે
વ્હાલો હોય છે એનો માળો!
એક દિવસ પંખી એના બચ્ચાંને
વ્હાલથી સહેજ જ ધક્કો મારે છે, ઊડતા શીખવવા માટે.
બચ્ચું ગભરાય છે,
પછી પંખીનું બચ્ચું એકાએક માળાની બહાર ફંગોળાય છે
અને એની પાંખો ફફડવા લાગે છે,
ત્યારે એને પોતાને ખ્યાલ આવે છે કે
એને હવે ઊંચા આસમાને ઊડતા આવડે છે,
એના પિતા અને માતાની જેમ!
અને એ શોધી લે છે
પછી એનું પોતાનું આકાશ.
આપણે પણ આપણું આકાશ શોધી
મુક્ત વિહાર કરતાં રહીએ...
ઉડતા રહીએ... એ જ નિયતીનો ક્રમ છે...
પરમ પિતા
તમને એટલે આટલું બધું ચાહે છે
કે તમે બધાંને ચાહી શકો
એનો પ્રેમ કોઈ વાર ધોધની જેમ તમને ઘેરી લે છે
અને તમને મૂંઝવી પણ દે છે,
તે એટલા માટે કે
તમો આ દુનિયાને સાચી રીતે ચાહો ત્યારે
તમારો પ્રેમ કોઈને ઓછો ન પડે.
તમે ભીંજાઈ જાવ છો તેના સ્નેહની અધિકતાથી
તે એટલા માટે કે
તમારા સંપર્કમાં આવનાર જીવમાત્ર પણ
તમારી લાગણીથી વંચિત ન રહી જાય.
તમે છો સ્વસ્થ અને સલામત તેના હાથમાં,
એટલે જ કે તમારા બાહુઓ પર
ભરોસો રાખનારને મળે નિશ્ચીંતતા.
એટલે જ ઈશ્વરનું અઢળક વ્હાલ વરસે છે
તમારા પર ,
જેથી તમારા સ્નેહની વર્ષા મળે આ જગતને...
અવિરત અને નિતાંત...
આ જગત વિસ્મય અને આનંદથી છલકાય છે,
એનાથી આપણે જેટલા વધુ દૂર એટલું દુ:ખ,
જેટલા નજીક એટલું સુખ.
તમારા પર દુ:ખનો પડછાયો પણ ન પડે
એમ ઈચ્છીએ...
પણ દુ:ખ નામના રસાયણ વિના જીવનના
કર્મ, ધર્મ અને મર્મને તમો શી રીતે પામશો
એટલે જ્યારે પણ દુ:ખની ડાળ તમારા અસ્તિત્વ પર ઝૂકે
કે તુરત જ તમો એમાંથી જ્ઞાનના ફળને તોડી લેજો
મનુષ્ય તરીકે એ ફળ પર આપણો અધિકાર છે,
કારણ કે પૃથ્વી પરના સૌથી પહેલા મનુષ્યોને
એ જ ફળ પ્રાપ્ત થયું હતું.
આ જગત એ ફળના માધુર્યનો જ વિસ્તાર છે.
આપણું હોવું એ
સૌથી મોટી ચીજ છે જિંદગી
તમારી જિંદગીને મહામૂલા ખજાનાની જેમ જાળવજો.
તમારા ખભે કાવડમાં બેસીને
બંધ આંખે માવતર જાતરા ન કરે
તો પણ તમો જ એના શ્રવણ છો
તે જાણી લેજો...
તેમના સૂકા કંઠમાં અમૃત જેવાં મીઠા જળ
પહોંચાડવા માટે તમો હદયમાં
જીવલેણ તીર સહન કરી શકો છો
એમ તેઓ માને છે.
વહાલા દીકરાઓ, માત્ર શ્રવણના જ નહીં,
તમામ દીકરાઓના માતા પિતા બંધ આંખે, અંધ આંખે
પોતાના સંતાનો પર વિશ્વાસ રાખીને
જિંદગી પસાર કરતાં હોય છે.
જે હાથે એક દિવસ તમને હીંચક્યા છે
એ જ હાથથી તમો ટેકણલાકડી બનજો
તમો અમારી સેવા કરો એના કરતાંય
સૌથી મોટી વાત અમારે માટે એ છે કે
તમે જ્યાં હો ત્યાં કાયમ
વિકસતા, સંપન્ન, પ્રેમાળ અને સ્વાધીન હો,
એ જ છે એમને માટે સૌથી મોટું સુખ.
કોઈ માવતરને સંતાનોની સેવા લેવી
ગમતી નથી...તેમનું હદય તો સદા
તેમના સુખની...સમૃદ્ધિની...કામના કરતું રહે છે
તે યાદ રાખજો...